Δεν ξέρω πώς με τράβηξε αυτή η τέχνη. Ίσως γιατί αγαπώ το ύφασμα τόσο, που αγάπησα και τις κλωστές του. Τι μπορείς να κάνεις με τις κλωστές, λίγη φαντασία και πειραματισμό στους συνδυασμούς; Δημιουργείς θαύματα! 

Το μακραμέ είναι μια μορφή κλωστοϋφαντουργίας, στην οποία δεν υφαίνουμε με αργαλειό ούτε πλέκουμε με βελόνες ή βελονάκι, αλλά κάνουμε κόμπους με τα χέρια μας και μόνο. Αυτό είναι και το θαυμαστό σ’αυτή την τέχνη, αφού μπορεί κανείς να δημιουργήσει κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, χωρίς περίπλοκες εγκαταστάσεις, εξοπλισμό ή προετοιμασία. Ένα άλλο πλεονέκτημα του μακραμέ είναι ότι μπορεί κανείς να φτιάξει αξιόλογα κοσμήματα ή αντικείμενα, ακόμη και στα πρώτα βήματα της τέχνης αυτής.

 

Η Ιστορία του Μακραμέ

Τα περισσότερα κείμενα αναφέρουν ότι η τέχνη του μακραμέ γεννήθηκε στις Αραβικές χώρες, γύρω στον 13ο αιώνα μ.Χ. Ωστόσο, η τέχνη των κόμπων χρονολογείται πιθανότατα πολύ πίσω ακόμη,  στην Αρχαία Κίνα. Όπως και οι Άραβες, οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν διακοσμητικούς κόμπους στα τελετουργικά κοστούμια, στα έργα ζωγραφικής σε μετάξι, στα φανάρια και στα διακοσμητικά τοίχου.

Κάποιες από τις πρώτες καταγραφές χρήσης του μακραμέ ως διακόσμηση εμφανίστηκαν στα γλυπτά των Βαβυλωνίων και των Ασσυρίων. Κρόσσια και πλεξίδες σε στυλ μακραμέ κοσμούσαν τα ενδύματα της εποχής στα αγάλματα που βρέθηκαν. Επίσης, στη Μινωική εποχή ανάγονται και οι «δεσιές», η παραδοσιακή τέχνη που οι γυναίκες από την Κρήτη χρησιμοποιούν για να ολοκληρώνουν τα εργόχειρά τους.

 

Οι Άραβες, όμως, πιστεύεται ότι είναι ο λόγος για την εξάπλωση του μακραμέ στην Ευρώπη. Ταξίδεψαν σε όλη σχεδόν την ήπειρο από τις ερήμους της Μέσης Ανατολής, σε πόλεις κοντά στην Ασία και την Αφρική. Τελικά, και οι ναυτικοί υιοθέτησαν τεχνικές του μακραμέ και τις ενσωμάτωσαν στις δικές τους μεθόδους κομποδεσίματος. Με τα νήματα που είχαν για να μπαλώνουν ή να στερεώνουν τα ιστία έφτιαχναν διάφορα πρακτικά ή διακοσμητικά καλλιτεχνήματα, ανεμόσκαλες και καλύμματα τιμονιού, καθώς και στολίδια, όπως καπέλα και ζώνες. Με αυτά διακοσμούσαν το εσωτερικό του καραβιού ή αντάλλαζαν με άλλα είδη στα ξένα λιμάνια, κάνοντας γνωστή την τέχνη του μακραμέ και σε ανθρώπους σε άλλες χώρες.

Οι Ισπανοί μαθαίνουν την τέχνη του μακραμέ από τους Μαυριτανούς. Αυτή η συγχώνευση των δύο πολιτισμών βοήθησε να εξαπλωθεί το μακραμέ στη Γαλλία τον 15ο έως τον 16ο αιώνα, και στην Ιταλία τον 17ο έως τον 18ο αιώνα. Ταυτόχρονα, το μακραμέ έγινε δημοφιλές στην Αγγλία τον 16ο αιώνα.

 

Μετά τα χρόνια της μεγάλης άνθησης του μακραμέ στη Ευρώπη από τους Άραβες, η τέχνη αυτή σιγά-σιγά παραμελήθηκε, μέχρι που επανήλθε στη μόδα τη δεκαετία του ‘60 και ‘70. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα ξανάγινε μια πολύ διαδεδομένη μορφή χειροτεχνίας: από την εποχή αυτή προέρχονται θαυμάσιες κουρτίνες, τσάντες, ζώνες, γιλέκα, διακοσμητικά τοίχων κ.ά. που μπορεί κανείς να δει στα Εθνολογικά Μουσεία και στα Μουσεία Λαϊκής Τέχνης της Αμερικής και πολλών χωρών της Ευρώπης.

Στα Μουσεία Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης επίσης, μπορεί κανείς να θαυμάσει ωραιότατα σχέδια μακραμέ ως τελειώματα στα υφαντά στρωσίδια, στα τραπεζομάντιλα, στις πετσέτες, στα μαντίλια. Με την τεχνική του μακραμέ συνήθιζαν να δένουν τα νήματα που περίσσευαν από την ύφανση και να κάνουν πανέμορφα δαντελωτά κρόσσια και φούντες.






Σήμερα πλέον η τεχνική αυτή έχει εξελιχθεί και επανέρχεται στη μόδα ως μικρο-μακραμέ, η οποία είναι πια πολύ διαδεδομένη στον κόσμο του κοσμήματος. Έτσι με αγάπη και φαντασία, δημιουργούμε και εμείς κοσμήματα, κομμάτια μοναδικά, συνδυασμένα και με άλλα στοιχεία, ημιπολύτιμους λίθους, χάντρες και μέταλλα. Πρόκειται για μικρά έργα τέχνης που πίσω τους κρύβουν έμπνευση και περιεχόμενο. Προσθέτουμε την δική μας πινελιά ανάλογα τις εποχή, τις καταστάσεις μέσα στις οποίες ζούμε, βάζουμε και λίγο χιούμερ και βγάζουμε από την ψυχή μας (και τα χέρια μας) αριστουργήματα.